Scoren op duurzaamheid

We realiseren zo’n 55.000 á 60.000 nieuwbouwwoningen per jaar, met een groeiverwachting van 5 á 6%. Daarnaast heeft Nederland zo’n 7,2 miljoen woningen, waarvan circa 45% in bezit is van woningbouwverenigingen en vastgoedeigenaren. Deze moeten bijna allemaal energieneutraal worden in 2050. Een gigantische opgave voor de aankomende jaren. Een korte rekensom voor de bestaande bebouw leert dat we per direct zo’n 200.000 woningen per jaar energieneutraal moeten maken.
Nu wil ik zeker niet sceptisch zijn, maar zolang we blijven presteren op basis van de EPC, of straks de nieuwe BENG-methodiek, kan een nieuwbouwwoning nog steeds van een combi cv-ketel worden voorzien. Belachelijk maar helaas veelal de realiteit. En de marktpartijen maar roepen dat ze goed bezig zijn, terwijl ze alleen maar voldoen aan de minimaal gestelde eisen (EPC = 0,4). Slechter bouwen mag gewoonweg niet! De beleidsmakers moeten daarom sneller schakelen. Nieuwe aardgasinfrastructuren moeten verbannen worden.

De mogelijkheden voor energieneutraal in de nieuwbouw zijn makkelijker en sneller in te vullen dan in de bestaande bouw, mits deze ambitie gelijk aan de voorkant wordt afgestemd. De meerkosten zijn gering t.o.v. een EPC van 0,4 naar een energieneutrale woning.
Maar de grootste opgave zit in de bestaande bouw. Daar zien we sinds 2017 een forse groei ontstaan vanuit met name woningbouwverenigingen. Deze sturen 9 van de 10 keer aan op de minimale eis, namelijk een Energie-Index (EI) die ligt tussen 1,2 en 1,40 (label B). Dit is verre van het gestelde ambitieniveau. Met andere woorden, de duizenden woningen die dit bureau inmiddels gepasseerd zijn, komen we in de aanloop naar 2050 nog een keer tegen.

Op landelijk niveau is het vanuit de dagelijkse praktijk makkelijk tieren op wat de beleidmakers wel of niet voor ons uit de hoge hoed toveren. Hoewel de verduurzaming in gang is gezet – maar niet snel genoeg! –, zijn er nog voldoende opdrachtgevers die zich beperken tot de minimaal gestelde korte termijn eisen. Liever op de korte termijn pappen en nathouden, dan op de lange termijn werken aan exploitatieduurverlening, CO2-reductie, verduurzaming, energiebesparing, levensloopbestendigheid en comfortverhoging.

En installateurs? Velen moeten nog even ernstig wakker worden. Niet de overheid is de sleutel tot het succes van verduurzaming. Die ligt in het eigen vermogen om onderscheid te maken en om soms niet al te slimme, niet kwaliteit gerichte opdrachtgevers hiervan bewust te maken. Investeer in kennis en kwaliteit, zorg voor een perfecte werkomgeving en laat de buitenwereld zien dat we in een geweldige branche actief zijn. Dit geeft weer een positieve uitstraling voor de toekomstige instroom.
Maar er moeten meer partijen in beweging te komen. Niet zozeer vanuit de traditionele aannemer-onderaannemer-structuur, maar vanuit de prestatiegedachte. Bovenal moeten die partijen dicht bij de mensen staan. Ofwel: samen scoren op duurzaamheid is de sleutel naar energieneutraal.

Ing. E. (Erik) Bek, eigenaar van IDEA Nederland en E&B engineering en bouwbegeleiding