Kijk verder dan het energielabel: stel energiemanagement centraal bij het ontwerp van een klimaatsysteem
De wens om een zo hoog mogelijke energiebesparing te realiseren is een van de belangrijkste uitgangspunten bij het selecteren van een klimaatsysteem. Toch worden belangrijke aspecten die van invloed zijn op het uiteindelijke rendement van het klimaatsysteem over het hoofd gezien of onvoldoende op waarde geschat. Waarom gaat dit in de praktijk zo vaak mis?
Bij de keuze voor het klimaatsysteem wordt er vooral gekeken naar het energielabel en is er weinig aandacht voor aanvullende mogelijkheden om energie te besparen. Elk klimaatsysteem dat wordt samengesteld uit losse producten, bijvoorbeeld een Multi-Split- of VRF-systeem, krijgt na samenstelling zijn eigen energielabel. De waarde op het label varieert afhankelijk van de combinatie van losse producten binnen het systeem. Klimaatsystemen worden door productinnovaties steeds energie-efficiënter en dit verklaart ook waarom er bij het selecteren van een klimaatsysteem vooral gekeken wordt naar energielabels als COP en SCOP. Maar het energielabel is niet het enige dat bepaalt hoe energiezuinig het klimaatsysteem is. Deze energiewinst wordt in het voortraject van een project beslist.
Kosten- of energiebesparing?
In het geval van bijvoorbeeld een bedrijfsgebouw (kantoor) zal de vraag aan het klimaatsysteem ongeveer een derde van een etmaal gericht zijn op comfort (kantooruren). In de overige tijd (avond- en nachtelijke uren) is het comfort niet van belang, omdat er doorgaans geen mensen aanwezig zijn. Tijdens deze uren is alleen een temperatuurbewaking nodig om ervoor te zorgen dat de comforttemperatuur in de ochtend in korte tijd, dus met zo min mogelijk energieverbruik, kan worden behaald. Indien er geen GBS (gebouwbeheerssysteem) of overkoepelende centrale regeling wordt toegepast, is de kans groot dat het klimaatsysteem niet in temperatuur wordt begrensd of wordt uitgeschakeld als de gebruikers het pand aan het einde van de werkdag verlaten. Je moet het individuele gebruikers zo eenvoudig mogelijk maken, aangezien zij niet altijd gefocust zijn op het energieverbruik van het klimaatsysteem. Zo kan een nog hogere energiebesparing worden gerealiseerd. Controle over het klimaatsysteem is dus een voorwaarde om het energieverbruik in de hand te houden.
Het belang van een centrale regeling in relatie tot energieverbruik wordt vaak onvoldoende onderkend. Dit blijkt wel uit het feit dat een centrale regeling vaak nog onder de kop ‘Optie’ wordt gezet binnen een projectvoorstel en dus als eerste in de bezuinigingsronde sneuvelt. Dit is uiteindelijk geen kostenbesparing voor de eindgebruiker ook al lijkt dit op het eerste oog wel zo, omdat deze “kostenpost” wordt geschrapt. Op de lange termijn is het niet centraal kunnen regelen van een klimaatsysteem zelfs een aanzienlijke kostenpost, maar hier wordt in het voortraject vaak nauwelijks bij stilgestaan.
Na de onderhandelings- en schrapronde wordt het project uitgevoerd. Als het project na enige tijd is opgeleverd, en er zijn klachten ten aanzien van het comfort of een hoger energieverbruik, wordt er vaak alsnog gewezen op het nut van een centrale regeling. Maar op dat moment is het meestal te laat en te duur, vanuit het perspectief van de gebruiker, om een centrale regeling toe te passen.
Kijk verder dan de basisinstellingen
Als de centrale regeling de bezuinigingsronde wel overleeft, of deze wordt achteraf geïnstalleerd, dan worden tijdens de installatie van de centrale regeling de basisinstellingen ingeregeld die hierna niet of nauwelijks meer worden gewijzigd. Ook hier is winst te behalen op het gebied van energieverbruik. Een heel kantoorpand tijdens verwarmen een halve graad lager instellen heeft al energiebesparing tot gevolg. Ook het weglaten van ‘aan’-tijden voor minder bezochte ruimtes in het tijdschema is zo’n voorbeeld. Het wijzigen van de basisinstellingen naar meer effectieve instellingen vergt tijd en kennis. Helaas wordt ook hierin niet altijd voldoende geïnvesteerd.
Energiebesparing of energiemanagement.
Energiebesparing wordt bewerkstelligd door het klimaatsysteem zelf. Energiemanagement is iets anders; het wordt verkregen door een energie-efficiënt klimaatsysteem te koppelen aan een centrale regeling die het klimaatsysteem op de juiste wijze monitort en aanstuurt. Bij energiemanagement wordt enige “intelligentie” van een centrale regeling verwacht, zoals het monitoren van het klimaatsysteem en ervoor zorgen dat het vooraf ingestelde doel van energieverbruik wordt behaald met behoud van comfort.
Wijzig de procedure
Om een goed energiemanagement te voeren en het comfort van de gebruiker niet uit het oog te verliezen, is een andere aanpak nodig bij het benaderen van het project. De focus moet liggen op wat de wensen, eisen en verwachtingen zijn van de eindgebruiker en eventueel de opdrachtgever als het gaat om energiemanagement en comfort. Zodra deze vragen in het voortraject zijn beantwoord en hier overeenstemming over is, kan de passende centrale regeling worden geselecteerd en zelfs het klimaatsysteem hierop worden aangepast. Bij energiemanagement staat de regeling van het systeem centraal, het is geen optie die kan worden geschrapt. Met andere woorden, energiemanagement vormt de basis voor het ontwerp van het klimaatsysteem. Deze verandering in benadering is niet eenvoudig. Het optimaal benutten van de centrale regeling vergt tijd, geld en intensief overleg met de klant. Aan de andere kant voorkomt deze nieuwe aanpak teleurstellingen, klachten en extra kosten achteraf. De geïnvesteerde tijd en kennis zal zichzelf dus terugverdienen. Wie is daar niet bij gebaat?
Auteur: Martin Pennings Service Manager | LG Electronics Air Solutions Benelux martin.pennings@lge.com
