Tien energieneutrale jaren dertig woningen

De afgelopen anderhalf jaar is er hard gewerkt in de Leiduinstraat in Amsterdam. De bovenste twee verdiepingen van vijf jaren dertig panden zijn omgebouwd tot tien moderne appartementen. Allemaal voldoen ze ruimschoots aan de CO2-doelstellingen die vanaf 2050 gelden, want ze zijn gasvrij, voorzien van zonnepanelen en volledig geïsoleerd. De realisatie van dit mooie project is tot stand gekomen door een goede samenwerking tussen onder andere Henk Kuiper van Prima Advies en Bouwbegeleiding, bouwbedrijf MBRnl en UniWarm uit Vorden, specialist in duurzame klimaatsystemen. 

Enkelglas, kleine kamertjes, ouderwetse geisers: Henk kwam het allemaal tegen toen hij voor het eerst de panden in de Leiduinstraat binnenstapte. Er stond hem een grote uitdaging te wachten. Ook wat betreft het aanleggen van een verwarmings- en koelsysteem. Aan het begin van de renovatieperiode kwam hij in contact met UniWarm. “UniWarm is een fijne partner om mee samen te werken. Vertegenwoordiger Anne de Gelder heeft ons geholpen door een legplan te maken en advies te geven over de aansluiting. Hij heeft het hele project van het begin tot het eind meegemaakt en was altijd bereikbaar voor ondersteuning”, aldus Henk.

Een routineklus

Anne presenteerde Henk de voordelen van het systeem van UniWarm. Het bleek een uitkomst voor dit grote, duurzame renovatieproject. Enerzijds is dit systeem, vanwege het lichte gewicht, geschikt voor de houten vloeren en oude houten balklagen. Anderzijds is het uitstekend aansluitbaar op een warmtepomp. Een warmtepomp heeft namelijk het beste rendement in combinatie met laagtemperatuurverwarming van circa 30-40 graden Celsius.

Voor dit renovatieproject zijn de vloerverwarmingsmodules en plafondmodules van UniWarm toegepast. Deze modules bestaan uit een afbouwplaat, koel- en verwarmingslichaam in één. De afbouwplaat is gemaakt van Fermacell (gipsvezel) en heeft ingefrasede sleuven. Wat betreft de vloerverwarming hoefde Henk hier alleen nog de leidingen in te plaatsen.

“Het plaatsen van de vloerverwarming was een routineklus. We konden de platen direct op de houten vloer leggen. UniWarm heeft ze voorzien van geperforeerde folie, waardoor de warmte extra snel verdeeld wordt. Bovendien neemt hout zelf al snel warmte op. De ruimtes zijn dus binnen korte tijd comfortabel om te verblijven”, aldus Henk. De plafondverwarming was nog sneller en gemakkelijker om te plaatsen. Bij deze module zitten de leidingen in de afbouwplaat verwerkt en kan je dus kant-en-klaar aan het plafond schroeven.

Fermacell

Het feit dat het klimaatsysteem snel gelegd kan worden, komt eveneens doordat het droog is. Doorgaans is een verwarmingssysteem nat en moeten aannemers een paar weken wachten voordat de vloer droog is. Bij dit klimaatsysteem is er geen sprake van droogtijd. Peter Riethorst van UniWarm heeft het systeem in samenwerking met Fermacell bv ontworpen. “De Fermacell platen hebben allemaal dezelfde structuur. Hierdoor is de warmteverspreiding overal hetzelfde. Dat is hét effect dat je wilt bij laagtemperatuurverwarming, want het draagt bij aan energiebesparing. Je hoeft de thermostaat niet hoog te zetten voor een aangenaam binnenklimaat”, aldus Peter.

Wouter van der Velde van Fermacell bv voegt nog een aantal eigenschappen van Fermacell toe die ideaal zijn voor duurzame renovatieprojecten. “Het product voldoet in ruime mate aan alle bouweisen die gesteld worden op gebied van geluidsisolatie, brandwerendheid en thermische isolatie. Verder is het een perfecte basis voor iedere afwerking: hout, tegels, parket, pvc, gietvloer enzovoort. Bovendien is Fermacell een duurzaam product. Het is gemaakt van gerecycled gips en kan na gebruik weer gerecycled worden.”

Verdelers en warmtepompen

Naast de klimaatsystemen heeft UniWarm geholpen bij het leveren en installeren van de verdelers. “Het handige aan die verdelers is dat er een verstelschroef op zit die je kunt aanpassen aan de lengte van de leidingen. Zo kan er nooit te veel water doorheen stromen”, aldus Henk. Het zogenoemde dynamisch inregelen. De aansluiting op de warmtepompen ging eveneens goed. Bij elk appartement staat er buiten een unit van 1.80 meter hoog en 70 centimeter diep. Hierin zit de warmtepomp, de verwarming en de boiler. “De unit is voorzien van een buitenvoeler. Dit systeem zet de warmtepomp automatisch 2 tot 3 graden hoger als het buiten vriest.” Door dit systeem en de ultieme verdeling van de warmte of koude dankzij de Fermacellplaten, zijn de appartementen het hele jaar door zo’n 21 graden Celsius. Hierdoor is het zeer comfortabel om er te wonen.

Overigens is het aan de buitenkant van de woningen niet te zien dat ze gemoderniseerd zijn. Henk heeft er samen met zijn team voor gezorgd dat de authentieke uitstraling van de panden volledig intact is gebleven. Inmiddels zijn de appartementen allemaal bewoond. De effecten van alle duurzame maatregelen merkten de bewoners vrijwel direct in hun portemonnee. Zo vertelt een bewoner dat hij eerst 130 euro per maand kwijt was aan gas en elektra. Zijn energierekening is op dit moment maar 34 euro per maand. Een besparing van bijna 100 euro!

De Leiduinstraat is een mooi voorbeeld van vele vergelijkbare projecten die nog gaan volgen. Wel is het van belang om de woning volledig te strippen en van binnen opnieuw op te bouwen met de juiste isolatie, alleen dan kun je een dergelijk project realiseren. Peter: “Er zijn zoveel jaren dertig woningen in Nederland die nog lang niet voldoen aan de CO2-doelstellingen die gelden vanaf 2050. We zullen de komende jaren nog veel panden voorzien van onze klimaatsystemen.”